Poitiers marzec 1846. Drukiem Depierris. 13x19 cm, str. (2), 10, okładka miękka. Stan: nieaktualne pieczątki i oznaczenia biblioteczne oraz własnościowe, rdzawe zaplamienia.
Zwięzły szkic Aleksandra Napoleona Dybowskiego (1811-1862), działacza emigracyjnego, na temat tego, jak powinna wyglądać edukacja i wychowanie narodowe.
"Jeżeli prawdą jest, że byt, wzrost, szczęście i wielkość narodu, zależą od cnót i światła obywateli, to niemniej prawdą być musi, iż wczesne wpajanie cnoty w serca młodych pokoleń i oświecanie ich umysłów, czyli jednym słowem wychowanie publiczne, stanowi najpierwszy, najświętszy obowiązek narodu. Dotąd jednak żaden jeszcze naród tego nie pojął, bo żaden nie miał prawdziwie ojcowskiego rządu. Wszędzie wychowanie publiczne lub prywatne jest przywilejem małej tylko liczby dzieci, zrodzonych z mniej więcej zamożnych rodziców; kiedy reszta rośnie jak zwierzęta w nieumiejętnej i do nieumiejętnej pracy." [ze wstępu]